CUỐN SÁCH “LẬP TRÌNH PYTHON CƠ BẢN” VÀ NHỮNG TRĂN TRỞ VỀ VIỆC ĐÀO TẠO TIN HỌC, LẬP TRÌNH CHO THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM
Tư duy lập trình đã trở thành một trong những kĩ năng chính cần có của công dân toàn cầu. Trong nền giáo dục của một số quốc gia tiên tiến như Mỹ, Anh, Pháp, Nhật Bản, kĩ năng lập trình (và sử dụng các công cụ tin học) có tầm quan trọng ngang bằng với những kĩ năng truyền thống như toán học và ngôn ngữ. Ở nước ta, Bộ Giáo dục cũng luôn thúc đẩy việc học tin trong nhà trường. Đặc biệt từ năm học 2022 – 2023, tin học trở thành môn học bắt buộc.
Tầm quan trọng của tin học ngày càng lớn bởi vì tin học đóng vai trò thiết yếu trong mọi lĩnh vực của xã hội: kinh tế, giáo dục, khoa học, y tế, . . . Tư duy và kĩ năng lập trình mở ra nhiều cơ hội việc làm thu nhập cao trong mọi ngành nghề, không chỉ trong ngành CNTT. Với những bước tiến trong công nghệ thông tin như Trí tuệ nhân tạo, Điện toán đám mây, . . . , việc biết sử dụng thông thạo máy tính như một bộ não thứ hai sẽ làm tăng vượt bậc hiệu năng trong công việc.
Nhân loại đã đi một bước xa trong lĩnh vực tin học. Những tiến bộ lớn cũng đang diễn ra hàng ngày với tốc độ chóng mặt. Đó vừa là cơ hội nhưng cũng là thử thách cho các bạn lứa tuổi thanh thiếu niên. Cơ hội thì hiển nhiên bởi các bạn có điều kiện tiếp cận sớm với nhiều loại công nghệ và có phong phú nguồn thông tin. Nhưng thử thách là ở chỗ nguồn thông tin và kiến thức quá rộng lớn. Một bạn trẻ muốn học lập trình sẽ khó lòng tự mình xác định được nên học lập trình bằng ngôn ngữ nào, cần chuẩn bị kiến thức toán học gì, nên sử dụng giáo trình nào, nên đi từng bước như nào để thực sự học và phát triển kĩ năng.
Nếu không được hướng dẫn đúng cách bởi thầy cô giáo giỏi và chuyên tâm luyện tập theo một giáo trình chất lượng thì khả năng rất cao rằng bạn trẻ đó sẽ thấy nhàm chán, nản chí, đi sai đường, thậm chí bỏ cuộc và có ấn tượng xấu với môn lập trình (và có thể với chính bản thân mình). Lập trình là một kĩ năng có thể học được, nhưng nó cũng là một trong những kĩ năng khó để học nhất. Điều kiện tiên quyết là cần thầy cô giáo giỏi hướng dẫn, cần giáo trình chất lượng để nghiên cứu và cần một môi trường đặc biệt để các bạn được động viên, thấy hứng thú và phát triển mỗi ngày.
Xuất phát từ những quan sát khách quan và chủ quan (bản thân những thầy cô của Viện Giáo dục và Công nghệ HAD-TEK cũng có nhiều kinh nghiệm, cả thành công lẫn va vấp trong việc học, nghiên cứu, làm việc và ứng dụng chuyên ngành của mình), viện HAD-TEK xây dựng một khung chương trình đầy đủ và có hệ thống để dạy các bạn trẻ (từ 12 đến 25 tuổi) kĩ năng lập trình và tư duy Toán – Tin. Chúng tôi tập trung vào ba điều quan trọng nhất trong giáo dục:
- Đội ngũ thầy cô giáo uy tín và nhiều kinh nghiệm, tận tình hướng dẫn và định hướng các bạn trẻ không chỉ về kiến thức mà còn về tâm lý và cuộc sống
- Chương trình và tài liệu thống nhất và chuẩn xác, giúp các bạn không phải phân tâm trong nguồn tài liệu vô tận (có khi thiếu tính chính xác) trên internet
- Môi trường học tập năng động, không ngừng kích thích tư duy và óc sáng tạo của các bạn trẻ
- Chúng tôi tập trung đặc biệt vào các bạn trẻ có mong muốn tương lai làm việc trong những lĩnh vực yêu cầu khả năng tư duy định lượng cao: tất cả các ngành khoa học kĩ thuật, kinh tế, tài chính đều cần điều này.
Về chi tiết chương trình, chúng tôi quyết định chọn ngôn ngữ lập trình Python làm ngôn ngữ chính để giảng dạy. Python là ngôn ngữ rất đặc biệt vì nó vừa tương đối dễ học cho người bắt đầu lại vừa là ngôn ngữ được sử dụng thực sự trong vô vàn lĩnh vực khác nhau từ CNTT thuần cho đến các ngành kĩ thuật, tài chính, y tế. Một số ngôn ngữ truyền thống khác như C, C++, Java cho dù rất quan trọng trong ứng dụng thực tế, nhưng sẽ khó tiếp cận hơn cho người bắt đầu. Một số ngôn ngữ lập trình “nhẹ cân” như Scratch lại có nhược điểm là không được sử dụng trong thực tế, và vì thế sẽ khó khăn cho người học khi muốn chuyển sang học thực sự những khái niệm lập trình khó và làm dự án phức tạp hơn.
Cuốn sách này và khóa học đi kèm là cánh cửa đầu tiên cho các bạn trẻ háo hức muốn bước vào thế giới lập trình và tư duy dữ liệu. Những cuốn sách và khóa học tiếp theo sẽ dẫn các bạn đến những tiến bộ mới nhất của tin học đang thay đổi thế giới. Viện Giáo dục và Công nghệ HAD-TEK rất mong muốn và hãnh diện đóng góp vào sự phát triển của trí tuệ trẻ Việt Nam, và thông qua đó, tương lai của đất nước chúng ta, tương lai của thế giới.
Chúc các bạn học tập hăng say và làm được những điều thế hệ trước chưa làm được.
Thay mặt Viện Công nghệ và Giáo dục HAD-TEK
Giám đốc khoa học
TS. Nguyễn Việt Anh